Spis treści
- Bursztyn: jak powstaje i co to właściwie jest?
- Czy w Polsce można legalnie zbierać bursztyn?
- Gdzie w Polsce szukać bursztynu?
- Kiedy jest sezon na bursztyn?
- „Bursztynowa pogoda”, czyli jak dzień wybrać na zbieranie bursztynu?
- Jak zbierać bursztyn? Czy jest potrzebny jakiś sprzęt?
- Jak rozpoznać prawdziwy bursztyn?
- Cena bursztynu: ile jest wart 1 kg skamieniałej żywicy?
- Co warto wiedzieć o sprzedaży bursztynu?
- Rekordowe znalezisko: największy polski bursztyn
- Czy bursztyn ma właściwości lecznicze?
- Bursztyn w magii i medycynie ludowej
- Bursztyn na zdjęciach
Bursztyn: jak powstaje i co to właściwie jest?
Bursztyn, nazywany też jantarem i amberem, to skamieniała żywica drzew. Występuje w wielu miejscach na świecie – do dziś naliczono ok. 60 odmian. Za szczególnie bogate w bursztyn uchodzą plaże Obwodu Kaliningradzkiego.
![Duża bryłka bursztynu](https://d-pt.ppstatic.pl/k/r/1/5d/bd/6530ea4c53d12_p.jpg?1697704592)
Zobacz w galerii:
W przypadku bałtyckiego bursztynu – tzw. sukcynitu - chodzi o żywicę sosen, które ok. 40 milionów lat temu porastały krainę, która dziś leży na dnie morza. Fale i wiatry morskie powodują, że żywica unosi się na powierzchnię Bałtyku i – przy odrobinie szczęścia – trafia na plaże. Bursztyn zbierano nad Bałtykiem już ok. 13 tys. lat temu. Starożytni Słowianie chętni handlowali nim z Imperium Rzymskim.
Bursztyn najczęściej ma kolor właśnie bursztynowy, ale znajdowane są też inne odmiany, np. bursztyn biały, zielony, szary i żółty.
Czy w Polsce można legalnie zbierać bursztyn?
Zbieranie bursztynu jest w Polsce legalne, ale tylko na plażach i pobrzeżach Bałtyku. Nie wolno szukać żywicy na wydmach, w lasach i parkach narodowych. Nie wolno też stosować żadnych zaawansowanych maszyn do zbierania bursztynu, jak sita czy pompy. Co jednak znajdziemy na plaży i zbierzemy ręcznie, to nasze.
Gdzie w Polsce szukać bursztynu?
Najwięcej bursztynu na polskim wybrzeżu występuje na wschód od Sobieszowa w Gdańsku, aż do rosyjskiej granicy. Za teren szczególnie obfitujący w bursztyny uchodzą plaże między Mikoszewem a Jantarem.
Kiedy jest sezon na bursztyn?
O której porze roku najlepiej zbierać bursztyn?
Żeby bursztyn znalazł się na plaży, musi zostać poderwany z dna Bałtyku przez gwałtowne prądy i fale, a potem wymyty na plaże za sprawą odpowiednich wiatrów. Bursztyn unosi się na słonej wodzie, dlatego to od wiatru zależy, w którą stronę podryfuje.
Fale i wiatry to oczywiście oznaka złej pogody. Bursztynu na plażach jest najwięcej właśnie po sztormach, które występują przede wszystkim wiosną, a potem jesienią i zimą.
Warto więc wybrać się na wiosenny spacer na plażę w poszukiwaniu bursztynu – właśnie teraz może być go najwięcej!
„Bursztynowa pogoda”, czyli jak dzień wybrać na zbieranie bursztynu?
Jakie konkretnie warunki pogodowe sprzyjają znajdowaniu bursztynu na plaży? Kiedy zaplanować spacer w poszukiwaniu pięknej żywicy?
Idealny termin powinien spełniać trzy warunki. Najlepiej wybrać się na poszukiwania bursztynu:
- po sztormie, kiedy bursztyn został poderwany z dna Bałtyku
- po tym, jak wiał wiatr z północy lub północnego wschodu, który mógł skierować bursztyn na polskie plaże
- po kontrze, czyli krótkim okresie wiania wiatru z południa, który zwiększa prawdopodobieństwo, że bursztyn dotrze na wybrzeże
To, jaki wiatr wieje akurat na wybrzeżu Bałtyku, możecie sprawdzić na portalach meteorologicznych, np. FreeMeteo.
![Bursztyn w ołtarzu kościoła św. Brygidy w Gdańsku](https://d-pt.ppstatic.pl/k/r/1/89/74/632adaa99d381_p.jpg?1663752878)
Jak zbierać bursztyn? Czy jest potrzebny jakiś sprzęt?
Do zbierania bursztynu potrzebne są tylko kalosze i plecak lub siatka na znaleziska. Zaawansowane maszyny nie są dozwolone.
Bursztynu najlepiej szukać wśród wyrzuconych na plażę resztek roślin, patyków i gałęzi.
Wielu poszukiwaczy lubi wybierać się na plaże już po zmroku i używać latarek ze światłem UV, które sprawia, że bursztyn jarzy się wyraźniej na żółto i łatwo go odszukać.
Zobaczcie ciekawy film o tym, jak wygląda praca poławiacza bursztynu:
Jak rozpoznać prawdziwy bursztyn?
Bursztyn znaleziony na plaży często jest brudny i oblepiony korą. Jak rozpoznać, czy znaleziona przez nas grudka to rzeczywiście bursztyn, a nie zwykły kamyk? Jest kilka sposobów:
- Słona woda – bursztyn jest lekki i unosi się na słonej, morskiej wodzie.
- Elektrostatyczność – potarty ściereczką bursztyn będzie przyciągał drobiny papieru czy kurzu
- Palność – po dotknięciu np. rozżarzonym drucikiem bursztyn spali się punktowo, rozsiewając woń żywicy
- Światło UV – powoduje, że bursztyn świeci się na żółto
Cena bursztynu: ile jest wart 1 kg skamieniałej żywicy?
Kiedy już znajdziemy bursztyn i upewnimy się, że jest prawdziwy, możemy go sprzedać. Cena bryłki zależy od jej masy, kształtu i jednorodności. Najlepsza jest duża bryłka bez wżerów i ciemnych plam.
Ile jest wart 1 kilogram dobrej jakości bursztynu? Im większa bryłka, tym większa wartość za kg. Ceny kształtują się mniej więcej tak:
- Masa bryłki między 2 a 5 g: do ok. 1000 zł za kilogram.
- Masa bryłki między 20 a 50 g: do ok. 5600 zł za kilogram.
- Masa bryłki między 50 a 100 g: do ok. 8500 zł za kilogram.
- Masa bryłki między 100 a 200 g: do ok. 10 tys. zł za kilogram.
- Masa bryłki między 200 a 300 g: do 11 tys. zł za kilogram (w zależności od jakości).
![Rzeźba z bursztynu](https://d-pt.ppstatic.pl/k/r/1/89/74/632adaa94f2ef_p.jpg?1663752876)
Co warto wiedzieć o sprzedaży bursztynu?
- Gdzie sprzedawać bursztyn? Bursztyny najczęściej są skupowane przez jubilerów, którzy wyceniają znalezioną żywicę i proponują konkretną cenę.
- Jaki kolor bursztynu jest najdroższy? Bursztyn występuje w wielu odmianach i kolorach. Za najcenniejszy uchodzi biały bursztyn.
Rekordowe znalezisko: największy polski bursztyn
Największy bursztyn znaleziony kiedykolwiek na obecnych ziemiach polskich waży prawie 10 kg. Został wyłowiony w pobliżu Kamienia Pomorskiego w 1860 r. Można go dziś oglądać w Muzeum Przyrodniczym w Berlinie.
W Polsce przechowywana jest za to największa bryła bursztynu na świecie. Waży 68 kg, ale nie wydobyto jej w polskich wodach, lecz u wybrzeży Sumatry. Można ją oglądać w Gdańsku, z Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie.
Czy bursztyn ma właściwości lecznicze?
Bursztyn w naturalnej postaci nie ma potwierdzonych właściwości leczniczych, choć radiesteci wskazują, że może być źródłem korzystnych dla człowieka jonów ujemnych, zwłaszcza po rozdrobnieniu.
Po odpowiedniej obróbce bursztyn, np. w postaci kwasu bursztynowego, bywa stosowany jako składnik leków, zwłaszcza maści. Ma właściwości pobudzające system nerwowy i trawienny, przeciwzapalne i antytoksyczne. Bursztyn jest też często stosowany jako składnik nalewek. Żywica częściowo rozpuszcza się w spirytusie, co umożliwia doustne przyjmowanie jej przez pacjenta.
Bursztyn w magii i medycynie ludowej
Dawniej uważano bursztyn za substancję leczącą lub nawet magiczną.
Starożytni Rzymianie, którzy sprowadzali bursztyn znad Bałtyku, wierzyli, że dobrze wpływa na cerę i leczy choroby gardła. Mieszkańcy wybrzeża Bałtyku sporządzali bursztynowe amulety, mające np. przyciągać szczęście na łowach. W średniowieczu z bursztynu sporządzano nalewki, które miały łagodzić bóle brzucha i pęcherza.
Bursztyn zajmuje prominentne miejsce w ludowej medycynie regionu Kurpi. Podawano go dzieciom do gryzienia, by złagodzić ból ząbkowania, a dorosłym robiono okłady z bursztynu na choroby oczu i reumatyzm.
![Bursztynowe przedmioty](https://d-pt.ppstatic.pl/k/r/1/89/74/632adaa9cf2bc_p.jpg?1663752876)
Bursztyn na zdjęciach
Zapraszamy do galerii zdjęć bursztynu i przedmiotów z niego wykonanych. Są naprawdę piękne i tylko potwierdzają, że warto wybrać się na jesienny spacer po plaży w poszukiwaniu cennej żywicy.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?